Lamptypes
Lamptypes zijn de verschillende soorten lichtbronnen die verkrijgbaar zijn. Van traditionele gloeilampen tot moderne LED technologie - elk type heeft zijn eigen eigenschappen, voordelen en toepassingen.
LED (Light Emitting Diode)
Energiezuinige verlichting waarbij licht wordt geproduceerd door een halfgeleider. LED lampen gaan langer mee en verbruiken veel minder energie dan traditionele lampen.
Gloeilamp
Traditionele lamp waarbij licht wordt geproduceerd door een gloeidraad die verhit wordt. Inmiddels grotendeels vervangen door energiezuinigere alternatieven.
Halogeenlamp
Type gloeilamp met een halogeen gas dat zorgt voor helderder en witter licht. Energiezuiniger dan traditionele gloeilampen, maar minder efficiënt dan LED.
Spaarlamp (CFL – Compact Fluorescent Lamp)
Energiezuinige lamp die werkt volgens het principe van een TL-buis. Verbruikt minder energie dan gloeilampen maar meer dan LED.
TL-lamp (Tube Luminescent)
Buisvormige lamp gevuld met gas dat licht uitstraalt wanneer er elektriciteit doorheen gaat. Vaak gebruikt in kantoren en werkruimtes.
Smart Lamp
Slimme lamp die via wifi, bluetooth of app kan worden bediend. Vaak dimbaar en met instelbare kleuren.
Filament LED
LED lamp die eruitziet als een traditionele gloeilamp met zichtbare ‘gloeidraad’, maar de voordelen van LED technologie heeft.
Technische Termen
Technische termen zijn essentieel om verlichting goed te kunnen vergelijken en kiezen. Lumen vertelt u hoeveel licht een lamp geeft, Kelvin bepaalt de lichtkleur, en Watt geeft het energieverbruik aan.
Lumen (lm)
De hoeveelheid licht die een lamp uitstraalt. Hoe hoger het aantal lumen, hoe helderder het licht. Vervangt de oude maatstaf wattage voor helderheid.
Watt (W)
Eenheid voor energieverbruik. Bij LED lampen staat een lager wattage voor hetzelfde lichtniveau vergeleken met gloeilampen.
Kelvin (K)
Maat voor de kleurtemperatuur van licht. Lage waarden (2700K) geven warm wit licht, hoge waarden (5000K+) geven koel wit licht.
Lux (lx)
De hoeveelheid licht die op een bepaald oppervlak valt. Gebruikt om te meten hoeveel verlichting een ruimte krijgt.
Kleurtemperatuur
De kleur van het licht, gemeten in Kelvin. Warm wit (2700-3000K), neutraal wit (3500-4500K), koel wit (5000K+).
Kleurweergave-index (CRI – Color Rendering Index)
Geeft aan hoe natuurlijk kleuren eruit zien onder een lichtbron. Een CRI van 80+ is goed, 90+ is uitstekend.
Lichtstroom
De totale hoeveelheid licht die een lichtbron uitstraalt, gemeten in lumen.
Dimbaar
Eigenschap van een lamp waarbij de lichtsterkte kan worden aangepast, meestal via een dimmer of app.
IP-waarde (Ingress Protection)
Beschermingsgraad van een lamp tegen vocht en stof. Belangrijk voor badkamers en buitenverlichting. Bijvoorbeeld IP44 (spatwaterdicht) of IP65 (straalbescherming).
Levensduur
Aantal uren dat een lamp gemiddeld meegaat voordat deze vervangen moet worden. LED lampen hebben typisch 15.000-50.000 uur levensduur.
Opwarmtijd
De tijd die een lamp nodig heeft om volledige helderheid te bereiken. LED heeft meestal geen opwarmtijd.
Lichtverdeling
De manier waarop licht zich verspreidt vanuit een lichtbron. Kan breed, gericht of diffuus zijn.
Soorten Verlichting
Goede verlichting bestaat uit verschillende lagen die elk hun eigen functie hebben. Algemene verlichting zorgt voor basislicht in een ruimte, taakverlichting helpt bij specifieke activiteiten, en sfeerverlichting creëert ambiance.
Algemene verlichting
Basisverlichting die een ruimte gelijkmatig verlicht. Ook wel functionele verlichting genoemd.
Sfeerverlichting (Ambient lighting)
Zachte, diffuse verlichting die een aangename atmosfeer creëert zonder te functioneel te zijn.
Taakverlichting (Task lighting)
Gerichte verlichting voor specifieke taken zoals lezen, koken of werken. Bijvoorbeeld een bureaulamp of keukenwerkverlichting.
Accentverlichting
Verlichting die specifieke objecten, kunstwerken of architectonische elementen benadrukt.
Indirecte verlichting
Licht dat niet direct zichtbaar is maar via plafond, muur of andere oppervlakken wordt gereflecteerd.
Directe verlichting
Licht dat rechtstreeks van de lichtbron naar beneden of in een specifieke richting schijnt.
Gericht licht (Spotverlichting)
Geconcentreerde lichtbundel die een specifiek gebied of object verlicht.
Diffuus licht
Zacht, verspreid licht zonder harde schaduwen. Creëert een gelijkmatige verlichting.
Decoratieve verlichting
Verlichting die primair dient als sierobject, zoals sierlijke hanglampen of lichtobjecten.
Architectonische verlichting
Geïntegreerde verlichting in de architectuur van een gebouw, zoals inbouwspots of LED strips in plafonds.
Lampmodellen & Armaturen
Lampmodellen en armaturen zijn de fysieke objecten waarin lichtbronnen worden geplaatst. Van klassieke hanglampen tot moderne inbouwspots - elk model heeft zijn eigen esthetiek en functionaliteit.
Hanglamp
Lamp die aan het plafond hangt, vaak boven een eettafel of in de woonkamer.
Kroonluchter
Decoratieve hanglamp met meerdere lichtpunten, vaak met kristallen of sierlijke ontwerpen.
Plafondlamp
Lamp die direct tegen het plafond wordt gemonteerd.
Wandlamp
Lamp die aan de muur wordt bevestigd. Kan zowel decoratief als functioneel zijn.
Staande lamp (Vloerlamp)
Vrijstaande lamp die op de vloer staat. Vaak gebruikt naast een bank of leeshoek.
Tafellamp
Lamp die op een tafel, nachtkastje of bureau staat.
Bureaulamp
Verstelbare lamp specifiek ontworpen voor werkplekken.
Spotlamp
Lamp met gerichte lichtbundel, vaak verstelbaar.
Inbouwspot
Lamp die in het plafond, muur of meubel wordt ingebouwd voor een strakke uitstraling.
Opbouwspot
Spot die op het plafond wordt gemonteerd zonder inbouw.
Railverlichting
Meerdere spots gemonteerd op een rail, flexibel verstelbaar.
Schemerlamp
Lamp met gedimd licht, vaak gebruikt naast de bank of in de slaapkamer.
Buitenlamp
Lamp speciaal ontworpen voor buitengebruik, weerbestendig.
Tuinverlichting
Verlichting specifiek voor tuinen, paden en terrassen.
Nachtlampje
Klein lampje met zacht licht voor oriëntatie in het donker.
Verlichtingsontwerp Concepten
Verlichtingsontwerp gaat verder dan simpelweg lampen ophangen. Het betreft strategische keuzes over lichtintensiteit, kleurtemperatuur, richting en timing van verlichting om de gewenste sfeer en functionaliteit te creëren.
Lichtplan
Ontwerp dat beschrijft welke verlichting waar en hoe wordt toegepast in een ruimte.
Verlichtingslagen (Layered lighting)
Ontwerpconcept waarbij verschillende soorten verlichting (algemeen, taak, accent) worden gecombineerd voor optimaal resultaat.
Lichtscenario
Vooraf ingestelde combinatie van verlichting voor verschillende situaties (bijvoorbeeld ‘ontspannen’, ‘werken’, ‘eten’).
Lichtsnoer
Decoratieve verlichting met meerdere kleine lampjes aan een snoer, vaak gebruikt voor sfeer.
Uplighting
Verlichting die naar boven gericht is, vaak om plafonds of muren te verlichten.
Downlighting
Verlichting die naar beneden gericht is, de meest voorkomende vorm van verlichting.
Mood lighting
Sfeerverlichting die een bepaalde stemming of ambiance creëert.
Warm licht
Licht met lage kleurtemperatuur (2700-3000K) dat een gezellige, warme sfeer creëert.
Koel licht
Licht met hoge kleurtemperatuur (5000K+) dat helder en fris aanvoelt, vaak gebruikt in werkruimtes.
Neutraal licht
Licht met gemiddelde kleurtemperatuur (3500-4500K) dat noch warm noch koel aanvoelt.
Contrast
Het verschil tussen lichte en donkere gebieden in een ruimte, belangrijk voor visueel comfort.
Gelijkmatige verlichting
Verlichting zonder grote verschillen in lichtintensiteit door een ruimte.
Dynamische verlichting
Verlichting die kan veranderen in intensiteit of kleur, vaak smart lighting.
Fittingen & Aansluitingen
Fittingen zijn de verbindingsstukken tussen lamp en armatuur. Het is cruciaal om de juiste fitting te kennen voordat u een lamp koopt, anders past deze niet in uw armatuur.
- E27: Standaard schroefdraad fitting, de meest voorkomende in Nederland.
- E14: Kleine schroefdraad fitting, vaak gebruikt in kroonluchters en wandlampen.
- GU10: Bajonetfitting met twee pinnen, vaak gebruikt voor spotjes.
- G9: Kleine fitting met twee pinnen voor compacte lampen.
- GU5.3: Fitting met twee pinnen voor spotjes, vaak 12V.
- Fitting: Het onderdeel waarin de lamp wordt gedraaid of geklikt.
- Armatuur: Het volledige verlichtingsobject inclusief fitting en behuizing.
Moderne Technologie
Moderne verlichtingstechnologie maakt verlichting steeds slimmer en gebruiksvriendelijker. Smart lampen kunnen via app of spraak worden bediend, en domotica systemen maken complete lichtscenario's mogelijk.
Smart Home Integratie
Mogelijkheid om verlichting te verbinden met smart home systemen zoals Google Home of Amazon Alexa.
Domotica
Geautomatiseerde besturing van verlichting via sensoren, timers of app.
Bewegingssensor
Sensor die verlichting automatisch inschakelt bij beweging.
Schemersensor
Sensor die verlichting automatisch inschakelt bij weinig daglicht.
Zigbee / Z-Wave
Draadloze communicatieprotocollen voor smart home apparaten inclusief verlichting.
RGB Verlichting
Verlichting die rood, groen en blauw licht combineert om elke gewenste kleur te creëren.
CCT (Correlated Color Temperature)
Verlichting waarbij de kleurtemperatuur instelbaar is van warm naar koel wit.
Geconnecteerde verlichting
Verlichting die via internet verbonden is en op afstand bestuurd kan worden.
Energie & Duurzaamheid
Energiezuinige verlichting is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor uw portemonnee. LED verlichting verbruikt tot 90% minder energie dan traditionele gloeilampen en gaat tot 25 keer langer mee.
Energielabel
Label (A++ tot G) dat aangeeft hoe energiezuinig een lamp is. Nieuw systeem gebruikt A tot G.
Energiebesparing
Vermindering van energieverbruik door gebruik van efficiëntere lampen zoals LED.
Milieuvriendelijk
Verlichting met lage milieu-impact, zoals LED zonder gevaarlijke stoffen.
Recycling
Het correct afvoeren en hergebruiken van oude lampen, belangrijk bij spaarlampen en TL-buizen.
Vermogen
Het energieverbruik van een lamp in watt.
Specifieke Toepassingen
Elke ruimte in huis stelt eigen eisen aan verlichting. Een werkruimte vraagt om helder, functioneel licht, terwijl een slaapkamer juist zachte, dimbare verlichting nodig heeft.
Werkverlichting
Heldere, gerichte verlichting voor productieve taken.
Leesverlichting
Gerichte verlichting voor comfortabel lezen zonder vermoeidheid.
Keukenverlichting
Combinatie van algemene verlichting en taakverlichting voor werkbladen.
Badkamerverlichting
Vochtbestendige verlichting, vaak met hoge IP-waarde.
Slaapkamerverlichting
Zachte, dimbare verlichting voor ontspanning.
Tuinverlichting
Weerbestendige verlichting voor buiten, vaak met lage voltage.
Kantoorverlichting
Functionele verlichting met focus op productiviteit en oogcomfort.
november 25, 2025
