Kies je een nieuwe lamp voor de badkamer of buitenverlichting? Dan kom je al snel IP ratings tegen: IP20, IP44, IP65. Maar wat betekenen die cijfers eigenlijk? En belangrijker: welke heb jij nodig? Een verkeerde keuze kan gevaarlijk zijn én zorgt ervoor dat je lamp het snel begeeft. In deze gids leggen we helder uit welke IP rating je waar nodig hebt, zodat je veilig en slim koopt. Van de douche tot het tuinpad: na het lezen weet je precies welke lamp bij jouw situatie past.
Wat Betekent IP Rating?
IP staat voor Ingress Protection, oftewel bescherming tegen binnendringen van vreemde stoffen. Die twee cijfers achter IP geven aan hoe goed een lamp beschermd is tegen stof en vocht. De structuur is simpel: IP[X][Y].
Het eerste cijfer (X) geeft de bescherming tegen vaste voorwerpen en stof aan, op een schaal van 0 tot 6. Hoe hoger, hoe beter de afsluiting. Dit cijfer is vooral relevant in stoffige omgevingen zoals garages of werkplaatsen.
Het tweede cijfer (Y) is voor de meeste mensen het belangrijkst: dit geeft de bescherming tegen vocht aan, van 0 tot 8. Voor lampen in badkamers en buitenruimtes is dit het getal waar je op moet letten.
Eerste Cijfer: Stofbescherming
De stofbescherming loopt als volgt:
- 0 = Geen enkele bescherming
- 2 = Beschermd tegen vingers en voorwerpen groter dan 12mm
- 4 = Beschermd tegen voorwerpen groter dan 1mm (draad, klein gereedschap)
- 6 = Volledig stofdicht, geen enkel stofdeeltje komt binnen
Voor de meeste binnenruimtes is dit cijfer minder cruciaal. In woonkamers en slaapkamers volstaat een lage score ruimschoots.
Tweede Cijfer: Vochtbescherming
Dit is waar het interessant wordt:
- 0 = Geen enkele bescherming tegen water
- 4 = Spatwaterdicht (bescherming tegen opspattend water uit alle richtingen)
- 5 = Straallwaterdicht (bescherming tegen waterstraal uit alle richtingen)
- 6 = Beschermd tegen krachtige waterstralen
- 7 = Bestand tegen tijdelijke onderdompeling tot 1 meter diep
- 8 = Geschikt voor permanente onderdompeling
Voor badkamers en buitenverlichting is dit tweede cijfer doorslaggevend. Spetters, regen of zelfs directe waterstralen: elk scenario vraagt om een andere bescherming.
Meest Voorkomende IP Ratings
IP20: Standaard Binnen
IP20 lampen hebben geen speciale bescherming tegen vocht of stof. Ze zijn perfect voor droge binnenruimtes zoals de woonkamer, slaapkamer, gang of kantoor. Hier komt geen vocht bij en dat is precies wat IP20 aankan: een normale, droge omgeving.
NIET geschikt voor: Badkamer, keuken bij de spoelbak, of buitengebruik. Water en IP20 gaan niet samen.
Prijsvoordeel: IP20 lampen zijn het goedkoopst omdat ze geen extra afdichtingen of beschermende materialen nodig hebben.
IP44: Spatwaterdicht
Dit is verreweg de meest veelzijdige rating. IP44 beschermt tegen opspattend water uit alle richtingen, wat perfect is voor omgevingen waar water weleens in de buurt komt zonder directe confrontatie.
Ideaal voor:
- Badkamer zone 2 en 3 (buiten directe douche- of badzone)
- Buiten onder een overkapping of carport
- Boven het aanrecht in de keuken
- Kelder of wasruimte
Prijs: Iets duurder dan IP20, maar de meerprijs is beperkt en loont absoluut voor vochtige ruimtes.
Vuistregel: Twijfel je of er vocht kan komen? Kies IP44. Het is de veilige middenweg voor de meeste Nederlandse huishoudens.
IP54: Extra Stofbescherming
IP54 biedt dezelfde vochtbescherming als IP44, maar met betere afsluiting tegen stof. Deze rating zie je vooral in garages, schuren en werkplaatsen waar zowel stof als vocht kunnen voorkomen.
Waar: Ruimtes met stof én af en toe vocht, zoals de garage of berging met wasmachine.
Prijs: Middensegment, iets duurder dan IP44 vanwege extra stofafdichting.
IP65: Straallwaterdicht
IP65 lampen kunnen tegen een flinke straal water. Volledige bescherming tegen regen, tuinsproeiers of zelfs een tuinslang. Dit is de standaard voor buitenverlichting die écht blootgesteld wordt aan weer en wind.
Perfect voor:
- Buitenlampen in de open lucht (wandlamp, tuinverlichting)
- Douche zone 1 (direct nabij bad of douche)
- Terrasverlichting zonder overkapping
- Gevellamp
Prijs: Merkbaar duurder door extra afdichtingsringen en waterdichte constructie, maar onmisbaar als de lamp direct blootgesteld wordt aan regen.
IP67/68: Onderwaterverlichting
Voor extreme omstandigheden: volledige onderdompeling. IP67 houdt het tijdelijk vol onder water (tot 1 meter), IP68 is geschikt voor permanente onderdompeling.
Waar: Zwembadverlichting, vijververlichting, douchevloer, fontein.
Prijs: Dit zijn de duurste lampen vanwege volledige waterdichte behuizing en vaak speciale aansluitingen.
IP Rating Per Ruimte
Badkamer Zones
De badkamer is verdeeld in veiligheidszones, elk met eigen eisen:
Zone 0 (in bad of douche):
- Minimaal: IP67
- Maximaal 12V laagspanning
- Laat dit altijd door een elektricien installeren
- Denk aan inbouwspots in plafond boven ligbad
Zone 1 (boven bad of douche, tot 2,25m hoog):
- Minimaal: IP65
- Vaak inbouwspots of wandlamp direct boven douche
- Krijgt regelmatig waterstralen te verduren
Zone 2 (60cm rondom bad of douche):
- Minimaal: IP44
- Dit is de zone waar de meeste badkamerlampen hangen
- Spetters komen hier, maar geen directe straal
Zone 3 (rest van de badkamer):
- Minimaal: IP20 (theoretisch toegestaan)
- Advies: Kies toch IP44 voor zekerheid
- Condens en stoom bereiken ook deze zone
De meeste plafondlampen voor badkamers zijn standaard IP44, wat voor zone 2 en 3 prima is.
Keuken
In de keuken hangt het sterk af van de locatie:
Algemene ruimte: IP20 is voldoende voor plafondverlichting of hanglamp boven eettafel.
Boven aanrecht of spoelbak: Ga voor IP44. Hier spat water op tijdens afwassen of groente wassen.
Onderkastverlichting: IP44 is veilig, zeker als je regelmatig het aanrecht natmaakt.
In de praktijk: plafondlamp mag IP20, maar alles in de werkzone verdient IP44.
Buiten
Buitenverlichting heeft te maken met Nederlandse weersomstandigheden: regen, wind, vorst.
Onder overkapping of carport: IP44 volstaat. De lamp staat beschut, maar kan wel wat spatten krijgen.
Open terras of tuin: Minimaal IP65. Directe regen vraagt om volledige straalbescherming.
Grondspot in tuin: IP67 of hoger. Deze lampen liggen laag en kunnen overstromen bij hevige regen.
Tuinpad verlichting: IP65 is veilig voor padverlichting die regen moet trotseren.
Vijver of waterpartij: IP68 voor lampen die écht onder water staan.
Overige Ruimtes
Garage: IP44 beschermt tegen vocht én stof van de auto.
Kelder: IP44 vanwege mogelijke condensatie en vocht.
Berging of zolder: IP20 is genoeg, tenzij er vochtproblemen zijn.
Aankoop Checklist
Voor je een lamp koopt, loop deze vragen na:
✓ Waar hang je de lamp precies? Bepaal de ruimte en of er water kan komen.
✓ Spetters of straal? Spatwater vraagt IP44, directe straal vraagt IP65.
✓ Buiten: beschut of open? Onder overkapping kan IP44, in de regen moet het IP65 zijn.
✓ Badkamer: welke zone? Meet eventueel de afstand tot bad/douche om de zone te bepalen.
✓ Budget: IP44 biedt de beste prijs-kwaliteitverhouding voor vochtige ruimtes.
Let Op Deze Punten:
Controleer of de IP rating duidelijk op de verpakking staat vermeld. Staat er alleen “waterbestendig” of “spatwaterdicht” zonder IP code? Niet vertrouwen.
Termen als “vochtbestendig” zijn geen officiële norm. Alleen de IP rating geeft echte zekerheid.
Bij twijfel: kies altijd een hogere IP rating. Veiligheid gaat voor, en een IP65 lamp werkt ook prima binnen (al betaal je iets meer).
Veelgemaakte Fouten
IP20 in de badkamer gebruiken: Dit is gevaarlijk. Zelfs in zone 3 is dit risicovol vanwege condens en stoom. Kies minimaal IP44.
IP44 in douche zone 1 hangen: Te laag. Hier komt directe waterstraal, dus minimaal IP65.
IP65 lamp binnen ophangen “omdat het beter is”: Kan wel, maar je betaalt onnodig meer. Voor droge ruimtes is IP20 prima.
Niet checken welke zone: Veel mensen hangen een badkamerlamp zonder te controleren of deze voldoet aan de zone-eisen. Meet de afstand tot bad of douche om zeker te zijn.
Eerst de zone bepalen, dan de juiste IP rating kiezen. Zo voorkom je gevaarlijke situaties én onnodige uitgaven.
Conclusie
IP ratings hoeven niet ingewikkeld te zijn. Onthoud deze vuistregel: IP44 is de veilige keuze voor alle vochtige ruimtes in huis. Voor buiten in de regen kies je IP65, en voor extreme situaties zoals zwembaden ga je voor IP67 of IP68.
Check bij een badkamerlamp altijd in welke zone je de lamp hangt. Zone 0 en 1 vragen om hogere bescherming, zone 2 en 3 kunnen meestal met IP44. Voor de keuken geldt: werkzone IP44, rest IP20.
Door de juiste IP rating te kiezen investeer je in veiligheid én in een lamp die jarenlang meegaat, ook in vochtige omstandigheden.
Volgende stap: Wil je weten welke fitting bij jouw lamp past? Lees onze fitting gids voor een compleet overzicht. Of ga terug naar de lamp keuze hoofdpagina voor meer keuzehulp.